10 غذا برای رشد و سلامت کودکان

۱۰ غذا برای رشد و سلامت کودکان
کودکان در سنین ۲ تا ۱۲ سال، به سرعت رشد می کنند و نیاز به تغذیه صحیح دارند. در طی سال های رشد غذاهایی که پروتئین، کلسیم، آهن و ویتامین ها را تأمین می کنند برای سال های رشد کودکان مناسب هستند. بدون این مواد ممکن است دچار انسداد شوند و در مواردی به رشد مهارت های ذهنی و حرکتی کودکان نیز آسیب هایی وارد می شود. این مواد مغذی در گروه های اصلی غذایی از جمله، غلات، میوه ها، سبزیجات، لبنیات و غذاهای پروتئینی وجود دارند. به طور کلی انتخاب های زیادی برای تهیه غذای کودک وجود دارد اما ما در این مقاله به ۱۰ رژیم غذایی اشاره می کنیم.
۱. میوه و سبزیجات با رنگ روشن
شامل هویج، کدو تنبل، سیبزمینی شیرین، گوجه فرنگی و پاپایا می شود. دلیل اینکه به شما پیشنهاد این میوه ها و سبزیجات را می دهیم این است که حاوی مقادیر بسیار از کاروتن و سایر کاروتنوئید ها می باشد که برای تولید ویتامین A در بدن کاربرد دارد. ویتامین A برای داشتن پوست و بینایی مناسب و تولید بافت های آسیب دیده در بدن بسیار مفید می باشد.
طرز تهیه: انواع سبزیجات را خورد کرده و آنها را همراه با سس پنیر، سالسا و یا حمص( این خوراک از نخود پخته، روغن زیتون، ارده، آبلیمو و سیر له شده درست می‌شود. ) بخار پز کنید.
۲. کلم بروکلی
این ماده غذایی حاوی مواد مغذی است که باعث بهبود عملکرد چشم می شود و به خاطر وجود منابع زیاد فیبر کمک بسیاری به هضم غذا می کند و از یبوست جلوگیری می کند.
طرز تهیه: از کلم بروکلی می توانید در سالاد استفاده یا می توانید آنها را قطعه قطعه کنید و در انواع سس پنیری و یا سس کنجد غوطه ور کنید. در پیتزا و املت نیز طعم خوشایندی در کنار دیگر مواد غذایی ایجاد می کند.
۳. انواع توت ها
توت فرنگی و زغال اخته سرشار از ویتامین C، آنتی اکسیدان ها و فیتو شیمیایی ها هستند. آنها سلول های سالم را از آسیب محافظت و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کنند.
طرز تهیه: انواع توت ها را می توانید بر روی ماست، بستنی، پنکیک و غلات استفاده کنید. یک راه بسیار ساده نیز برای درست کردن پنکیک زغال اخته وجود دارد، که شما می توانید در آخر زغال اخته را در مواد اولیه تهیه پنکک اضافه کنید.
۴. کره بادام زمینی
سرشار از چربی های اشباع نشده، انرژی و پروتئین در کودکان است. اما در برخی از برند ها دیده شده که نمک، روغن نخل، شکر و رخی از روغن هیدروژنه استفاده می کنند که البته باعث کاهش کیفیت کره بادام زمینی می شود و ما پیشنهاد می کنیم حتما محتویان روی بسته ها را بخوانید تا بهترین کیفیت را تهیه کنید.
طرز تهیه: شما می توانید کره بادام زمینی را با نان، بیسکوئیت، و یا مستقیما از شیشه میل نمایید. می توانید به همراه بسیتنی و وافل نیز در رژیم غذایی کودکتان قرار دهید.
5. تخم مرغ
تخم مرغ سرشار از پروتئین ها و ویتامین ها هستند و یکی از غنی ترین موادی است که در آن ماده غذایی کولین یافت می شود که در سنین رشد بسیار لازم برای رشد مغز کودکان می باشد.
طرز تهیه: شما می توانید به صورت آب پز، سرخ کرده و یا به صورت املت میل کنید. یا می توانید در سوپ ها، فرنی،‌ برنج، نودل اضافه کنید. حتی در دسر کاستارد نیز می توانید از تخم مرغ استفاده نمایید.
دسر کاستارد:
مواد لازم: شیر ۲ پیمانه شیرینی پزی – نشاسته ذرت ۲ قاشق سوپ خوری – شکر نصف پیمانه – زرده تخم مرغ ۲ عدد
شیر سرد، نشاسته ذرت و شکر را با هم حل کرده، تخم مرغ ها را اضافه کرده و خوب مخلوط می کنیم. سپس روی حرارت ملایم قرار می دهیم و به طور مداوم هم می زنیم تا غلیظ شده و مثل فرنی شود. بعد از این که به غلظت رسید از روی حرارت بر می داریم، وانیل یا هر اسانس دیگری که تمایل داریم به آن اضافه می کنیم و هم می زنیم.
۶. شیر گاو
این ماده غذایی سرشار از کلسیم و فسفر است که به ساخته شدن استخوان ها و ماهیچه ها بسیار مهم می کند. اگر کدکتان هنوز به سن ۲ سال نرسیده است، می توانید از انواع شیر های پر چرب و کم چرب در ریژیم غذایی استفاده نمایید. کودکانی که دارای وزن زیادی نیستند به انواع این مواد برای رشد احتیاج دارند.
طرز تهیه: برای مصرف این ماده غذایی کافیست شما شیر را با انواع غلات و میوه های تازه و یا خشک مخلوط کنید تا انواع اسموتی ها حاضر شود و غذایی بسیار پر فایده را برای کودکانتان آماده نمایید.
۷. پنیر
پنیر نیز منبع پروتئین، کلسیم، فسفر و ویتامین D می باشد.که پنیر هم برای رشد و تقویت استخوان ها بسیار مفید هستند.
طرز تهیه: شاید بعضی از کودکان بوی پنیر را دوست نداشته باشند. پنیر های موزرلا پنیر های آمریکایی و اروپایی عطر و طعم بهتری دارند. می توانید در برش های مربع شکل و یا به صورت رنده شده بر روی نان و سالاد برای کودکان آماده کنید. همچنین می توانید بر روی ماکارونی و برنج سرخ شده پنیر بریزید و برای کودکان سرو کنید.
۸. گوشت
گوشت منبع بسیار قوی از پروتئین و آهن است. که بسیار مورد نیاز کودکان در سنین پایین است. سیستم پشتیبانی بدن را پشتیبانی می کند.
طرز تهیه: شما می توانید برش های نازکی از گوشت را فراهم کنید و به همراه پوره لوبیا، پودر سوخاری، تخم مرغ و یا پوره سیبزمینی مخلوط کنید و غذایی بسیار مقوی را برای فرزندان خود آماده کنید.
(پوره لوبیا=Tofu)
۹. ماهی
ماهی ها سرشار از پروتئین هستند و بسیار به تقویت و استحکام ماهیچه ها و استخوان های کودکان کمک می کند. انواع ماهی قزل آلا، ماهی تن و ساردین دارای مقادیر بسیاری از اسید های چرب یا همان امگا ۳ می باشد که به تقویت چشم، مغز واعصاب بسیار مفید می باشند.
طرز تهیه: شما می توانید ماهی را به همراه خمیر برنج، آرد ذرت و یا خرده نان سبوس دار بپوشانید و غذایی بسیار مقوی را برای فرزندتان آماده کنید.
۱۰. غذا های سبوس دار
فیبر موجود در غذا های سبوس دار به هضم بهتر غذا ها کمک می کند.

آیا پریدن شیر به گلوی نوزاد خطرآفرین است؟

درحقیقت از آنجایی که سلول‌های مغزی در حال رشد هستند، کمبود اکسیژن باعث ایجاد عوارض برگشت‌ ناپذیری همچون عقب‌افتادگی ذهنی خواهد شد. این مسئله درمورد ارگان‌های دیگر هم صدق می‌کند؛ برای مثال اگر اکسیژن به کلیه‌ها یا کبد نرسد فرد دچار نارسایی کلیه و کبد می‌شود یا اگر قلب دچار کمبود اکسیژن شود مشکلات عضلانی پیدا می‌کند و درنهایت از کار می‌افتد. کاهش اکسیژن به ارگان‌های مختلف بدن به‌خصوص مغز، قلب، کلیه‌ها، کبد و دستگاه گوارش آسیب می‌رساند. زمانی که اکسیژن به سلول‌های مغزی نمی‌رسد فرد ممکن است دچار فلج مغزی شود.
کمبود اکسیژن طیف وسیعی از علائم را ایجاد می‌کند؛ از بی‌قراری نوزاد و مشکل در شیر خوردن گرفته تا تشنگی ،آب و هوا و سیاه شدن لب‌ها و انگشتان همگی از این نشانه‌ها به حساب می‌آیند. درواقع علائم به سن کودک و مدت زمان کمبود اکسیژن بستگی دارد. هرگونه انسداد در راه تنفسی، حفره‌های بینی و حبابچه‌های ریوی در انتهای ریه می‌تواند از تبادل اکسیژن و دی‌اکسید کربن جلوگیری کند و درنهایت باعث خفگی شود، البته پایین آمدن سطح اکسیژن خون اگر کم باشد مشکلی ایجاد نمی‌کند اما اگر از حد بگذرد باعث ایجاد عارضه می‌شود. حال این عارضه بسته به مدت زمان کمبود اکسیژن و شدت آن متفاوت خواهد بود.
مادران عزیز لطفا در هنگام انتخاب سیسمونی توجه لازم به خرید شیشه شیر را داشته باشید. امروزه شیشه شیر و سر شیشه های متنوعی برای رفع مشکلات نوزادان طراحی و تولید می شوند که در این زمینه از انواع سر شیشه و شیشه شیر های ضد نفخ می توان نامبرد.
علل پریدن شیر به گلوی نوزاد
جریان زیاد شیر مادر
یکی از علل پریدن شیر به گلوی نوزاد هنگام شیر خوردن می‌تواند جریان زیاد شیر مادر و ورود مقدار زیاد شیر به دهان نوزاد باشد.
برای رفع آن ابتدا چند دقیقه شیرتان را بدوشید و ذخیره کنید و سپس نوزاد را زیر سینه بگذارید و یا این که به پشت بخوابید و فرزندتان را جهت شیر خوردن بر روی سینه خود بگذارید. دلیل این کار نیروی جاذبه زمین است که از سرعت جهش شیرمادر کم می کند و دیگر شیر با سرعت وارد دهان بچه نمی شود.
ریفلاکس
اگر پریدن شیر به گلوی نوزاد با یرگشت آن همراه باشد، احتمالا شیرخوارتان دچار ریفلاکس، یعنی برگشت اسید معده و شیر، به داخل دهان و حلق است. ریفلاکس گاهی باعث می شود که درصدی از شیر و ترشحات وارد ریه کودک شود و احساس خفگی، سرفه و تنگی نفس را به وجود بیاورد.
از جمله مواردی که می تواند در بهبود علایم رفلاکس شیرخوارتان تاثیرگذار باشد، توجه شما مادر گرامی به رژیم غذایی‌تان و کاهش یا عدم مصرف پروتئین گاوی است (در صورتی که شیرخوار از شیر مادر تغذیه می کند). در ضمن اصلاح شرایط خوابیدن کودک نیز نقش موثری دارد.
باید نوزاد در سطح شیب دار (شیب ملایم ۱۰ تا ۱۵ درجه) و همچنین به صورت طاق باز بخوابد، این موارد از روش های معمولی است که می توان برای کاهش رفلاکس در کودک به کار گرفت. باید توجه داشته باشید در صورتی که رفلاکس کودک به طور مکرر باعث ایجاد تنگی نفس و مشکل در خوردن او می شود، در اولین فرصت به یک متخصص اطفال مراجعه داشته باشید.
عدم هماهنگی حنجره و حلق
از دیگر علل پریدن شیر در گلوی نوزاد میتواند مربوط به هماهنگ نبودن حنجره و حلق باشد . ضمن این که این مساله یک روند تکاملی است و تا شش ماهگی در نوزاد کامل میشود. بنابراین به وجود آمدن این مساله در نوزاد طبیعی به شمار می رود و کودک تا شش ماهگی وقت دارد تا به این تکامل برسد . در صورتی که تا سن یاد شده این روند تکاملی در او صورت نگرفت و شدت پیدا کرد حتما به یک متخصص اطفال مراجعه داشته باشند.
اختلال در راه تنفسی
پریدن شیر به گلوی نوزاد در حین شیرخوردن گاهی به دلیل گرفتگی بینی نوزاد و اشکال در تنفس از راه بینی در موقع شیر خوردن است که در این صورت باید قبل از شیردهی مسیر بینی باز شود( توسط قطره کلرید سدیم).
موقع پریدن شیر به گلوی نوزاد باید چه‌ باید کنیم؟
به‌طور کلی توصیه می‌شود نوزاد را روی یک دست برگردانید و از پشت به میان دو کتفش چندین بار ضربه بزنید. در مورد کودکان بزرگتر هم شاید لازم باشد آنها را در حالت ایستاده قرار دهید، دو مشت خود را روی هم جمع کنید و زیر جناغ سینه‌شان بگذارید، سپس با نیروی دست به طرف بالا فشار بیاورید.
تجربه یک مادر
سوال: با سلام. دختر 5 ماهه ای دارم که از نوزادی شیر توی گلوش می پرد و الان هم گاهی بیخودی سرفه می کند که دکتر گفته به خاطر این است که آب دهنش می پرد تو گلویش، موقع دارو خوردن هم همین طور است که حتی یک بار بدجور پرید توی گلوش و نفسش بند آمد، این مشکل جدی است؟ لطفا راهنماییم کنید در اینجور مواقع باید چکار کنم؟
پاسخ دکتر علی ناصح، فوق‌تخصص نوزادان و کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
باید به شما مادر گرامی گفت که شیرخوارتان دچار ریفلاکس، یعنی برگشت اسید معده و شیر، به داخل دهان و حلق است. ریفلاکس گاهی باعث می شود که درصدی از شیر و ترشحات وارد ریه کودک شود و احساس خفگی، سرفه و تنگی نفس را به وجود بیاورد. از جمله مواردی که می تواند در بهبود علایم رفلاکس شیرخوارتان تاثیرگذار باشد، توجه شما مادر گرامی به رژیم غذایی تان و کمتر مصرف کردن یا عدم مصرف پروتئین گاوی است (در صورتی که شیرخوار از شیر مادر تغذیه می کند). در ضمن اصلاح شرایط خوابیدن کودک نیز نقش موثری دارد. باید شیرخوار در سطحی شیب دار (شیب ملایم 10 تا 15 درجه) و همچنین به صورت طاق باز بخوابد، این موارد از روش های معمولی است که می توان برای کاهش رفلاکس در کودک به کار گرفت.
شما مادر گرامی باید توجه داشته باشید در صورتی که رفلاکس کودک به طور مکرر باعث ایجاد تنگی نفس و مشکل در خوردن او می شود، با توجه به اینکه نیاز به درمان دارویی و مصرف داروهایی مثل رانیتیدین یا امپرازول است، در اولین فرصت به یک متخصص اطفال مراجعه داشته باشید.